خار پاشنه چیست، علل، علائم و درمان
خار پاشنه یا اسپور پاشنه در واقع ذخیره ی کلسیم است که باعث ایجاد یک استخوان بر آمده در زیر استخوان پاشنه ی پا می شود. در عکس اشعه ایکس، خار پاشنه می تواند به اندازه 3.8 سانت به جلو رشد کرده باشد. بدون شواهد اشعه ایکس، این شرایط گاهی اوقات به عنوان “سندروم پاشنه خاردار” شناخته می شود.
اگر چه خارهای پاشنه اغلب بدون درد هستند، اما می توانند باعث درد پاشنه شوند. خار پاشنه اغلب با نیام کف پایی یا فاشیای پلانتار همراه است، التهاب دردناکی از باند فیبروزی بافت همبندی (پلانتر فاشیا) که در کف پا قرار دارد و استخوان پاشنه را به توپ پای پیوند می دهد.
نیام کف پایی یا فاشیا پلانتار(Plantar fascia) یک بافت همبند بلند و ضخیم است که درست زیر پوست کف پا قرار گرفته است. این رباط از پاشنه پا به زیر پنجه پا کشیده شده و سبب ایجاد قوس کف پا می‌شود.
درمان برای خارهای پاشنه و شرایط مرتبط با آن شامل ورزش، ارتزهای سفارشی، داروهای ضد التهابی و تزریق کورتیزون و شاک ویو است. اگر درمان های محافظه کار شکست بخورد، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
علل خار پاشنه
خار پاشنه زمانی رخ می دهد که رسوبات کلسیم در قسمت پایین استخوان پاشنه تشکیل می شود، فرایندی که معمولا طی چند ماه اتفاق می افتد. ایجاد خارهای پاشنه اغلب به علت کشش عضلات و رباط های پا، کشش پلانتر فاشیا و تکرار پاره شدن غشای پاشنه استخوانی است. خارهای پاشنه مخصوصا در بین ورزشکارانی رایج هستند که فعالیت آنها شامل مقدار زیادی دویدن و پریدن است.
عوامل خطر خار پاشنه عبارتند از:
- ناهنجاری الگوی پیاده روی، که باعث ایجاد فشار بیش از حد روی استخوان پاشنه، رباط ها و اعصاب نزدیکی پاشنه می شود.
- پیاده روی سریع یا دویدن، به ویژه روی سطوح سخت
- کفش هایی با اندازه نامناسب یا بد پوشیدن کفش، به ویژه زمانی که دارای حمایت مناسب قوس پا نیستند
- وزن بیش از حد و چاقی
سایر عوامل خطر مرتبط با فاشیا پلانتار عبارتند از:
- افزایش سن، که انعطاف پذیری پلانتر فاشیا را کاهش داده و همچنین پد چربی محافظ پاشنه را کاهش می دهد
- دیابت
- ایستادن بیشتر بر روی یک پا
- انجام دوره های کوتاه فعالیت بدنی مکرر
- داشتن کف پای صاف و یا قوس بیش از حد
خارهای پاشنه اغلب نشانه ای ندارند، اما می توانند با درد نامتناوب یا مزمن مرتبط باشند – مخصوصا در هنگام پیاده روی یا دویدن. اگر در نقطه تشکیل خار التهاب ظاهر شود، به طور کلی، علت درد خود خار پاشنه نیست، بلکه آسیب بافت نرم مرتبط با آن است.
بسیاری از افراد درد خار پاشنه و فاشیای پلانتار را مانند یک چاقو یا سوزن که در هنگام بر زمین گذاشتن پا برای ایستادن در صبح به کف پا چسبیده، توضیح می دهند – دردی که بعدا به یک درد خفیف تبدیل می شود. بیماران اغلب از درد شدید ایستادن پس از نشستن برای یک دوره طولانی مدت شکایت دارند.
درمان غیر جراحی برای خارهای پاشنه
درد پاشنه مربوط به خار پاشنه و فاشیای پلانتار ممکن است به خوبی به استراحت پاسخ ندهد. اگر بعد از یک شب خوابیدن، شروع به راه رفتن کنید درد می تواند بدتر شود چرا که پلانتر فاشیا ناگهان کشیده می شود، که سبب شده پلانتر فاشیا کش آمده و به پاشنه فشار وارد کند. هر چه بیشتر راه بروید درد اغلب کاهش می یابد. اما پس از استراحت طولانی مدت یا پیاده روی زیاد، ممکن است عود درد را احساس کنید.
اگر پاشنه دردی دارید که بیش از یک ماه ادامه دارد، با پزشک طب فیزیکی مشورت کنید. او ممکن است توصیه های محافظه کارانه ای برای شما داشته باشد مانند:
- تمرینات کششی
- توصیه هایی برای کفش مناسب
- چسباندن یا اتصال دادن برای استراحت به عضلات و تاندون های تحت فشار
- کفی کفش یا دستگاه ارتوپدی
- فیزیوتراپی
- اسپلینت هایی برای استفاده در شب
درد پاشنه ممکن است به درمان با داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن (Tylenol)، ایبوپروفن (Advil) یا ناپروکسن (Aleve) پاسخ دهد. در بسیاری از موارد، یک دستگاه ارتوپدی کاربردی می تواند علل درد پاشنه و قوس پا را از جمله عدم تعادل بیومکانیک را اصلاح کند. در برخی موارد تزریق با کورتیکواستروئید ممکن است برای کاهش التهاب در منطقه انجام شود.
درمان جدیدتر برای خار پاشنه و فاشیای پلانتار، تحت عنوان “شاک ویوتراپی” یا “ESWT” نامیده می شود. این درمان با استفاده از پالس های انرژی باعث ایجاد آسیب جزئی به بافت پلانتر فاشیا می شود. تصور می شود این آسیب های جزئی باعث ایجاد یک روند بهبود در بافت بدن می شود. شاک ویوتراپی به بیمارانی که از درمان های قبلا ذکر شده نتیجه نگرفته و گزینه های جراحی را در نظر گرفته اند، توصیه می شود.
جراحی پاشنه پا
بیش از 90 درصد افراد با درمان های غیر جراحی بهتر می شوند. اگر درمان محافظه کارانه پس از یک دوره 9 تا 12 ماهه نتواند علائم خارهای پاشنه را درمان کند، ممکن است جراحی برای از بین بردن درد و بازگرداندن تحرک لازم باشد. تکنیک های جراحی عبارتند از:
- آزادسازی پلانتر فاشیا
- از بین بردن خار
آزمایشات یا معاینات قبل از جراحی برای تعیین کاندیدهای مناسب لازم است و انجام توصیه های پس از جراحی که شامل استراحت، یخ، فشرده سازی، ارتفاع پا و زمانی که وزنه بر روی پای عمل شده هستند، اهمیت دارد. در بعضی موارد ممکن است بیماران نیاز به استفاده از باند، اسپلینت، گچ، کفش جراحی و یا عصا بعد از جراحی داشته باشند. عوارض احتمالی جراحی پاشنه شامل درد عصب، عود درد پاشنه، بی حسی دائمی منطقه، عفونت و اسکار است. علاوه بر این، در آزادسازی پلانتر فاشیا خطر بی ثباتی، گرفتگی عضلات پا، شکستگی ناشی از فشار و تاندونیت وجود دارد.
راه های پیشگیری از خار پاشنه
شما می توانید با استفاده از کفش با اندازه ی مناسب همراه با کفی های کفش جذب کننده شوک، انتخاب کفش مناسب برای هر فعالیت بدنی، گرم کردن و انجام تمرینات کششی قبل از هر فعالیت ورزشی، راه رفتن با سرعت ثابت در طول فعالیت ها از ایجاد خار پاشنه جلوگیری کنید.
از پوشیدن کفش ها با سایش بیش از حد در پاشنه و کف اجتناب کنید. اگر اضافه وزن دارید، از دست دادن وزن نیز ممکن است به جلوگیری از ایجاد خار پاشنه پا کمک کند.
برای مقالات بیشتر در مورد خار پاشنه به سایت آسود کلینیک مراجعه فرمایید.
منبع:خار پاشنه